Werkt Detoxen | Wat zijn de voor- en nadelen?

Wat is Detoxen?

In het artikel wordt ingegaan op de alternatieve vorm van detoxen, dus niet de vorm die wordt gebruikt in de reguliere gezondheidszorg waarbij er maatregelen worden getroffen tegen acute vergifting. Er bestaan veel meningen over dit fenomeen. Terwijl de een erbij zweert zal de anders het je afraden. Wetenschappelijk onderzoek spreekt elkaar tegen. De detox, teatox, raw food… tox? Het internet staat bom vol theorieën. Daarom allereerst de definitie van een detox: “Het verwijderen van gif- en afvalstoffen uit het lichaam” (Blachford, 2009). Een detox duurt meestal een paar dagen (maar in uitersten ook 3 weken) waarbij bij elke soort detox andere claims worden gebruikt. Vaak gat het om sapkuren of raw food diëten. Mensen drinken voor vier dagen alleen sapjes en hopen hiermee hun lichaam te zuivere, organen beter te laten werken, vetmassa te verliezen of de algehele gezondheid te verbeteren.Dit is dus de meest brede definitie van het begrip. Er is niet één manier van detoxen, misschien wel honderd.

Invloed op het lichaam

Op natuurlijke wijze ontgift ons lichaam zichzelf van schadelijke stoffen. Onze lever, nieren, huid en het maag-darm stelsel spelen een rol bij de verwerking van deze afvalstoffen. De lever maakt schadelijke stoffen onschadelijk, uit onderzoek blijft dat een alternatieve detox hier geen effect op heeft (Ernst, 2012). Wanneer het lichaam daadwerkelijk actuur vergiftigd word moet er medisch worden ingegrepen, bijvoorbeeld bij een slecht functionerend orgaan. Een alternatieve detox zal deze claims dus niet kunnen waarmaken. Ondanks deze gegevens zijn er ook mensen die zich daadwerkelijk beter voelen na een detox kuur en is er ook onderzoek gedaan met positief resultaat. Zo heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar het “Lemon detox diet”. Kim et. al. (2015) vind hierbij resultaten bij een groep Koreaanse vrouwen. Bij deze specifieke detox werden 48 vrouwen verdeeld in drie groepen: groep A (controle groep), groep B (placebo) en groep C (detox positief). Zij volgden vervolgens het 7 dagen detox programma waar nog 4 overgangsdagen aan werden vastgekoppeld. De detox bestond uit organische siroop, palm siroop en citroen. Aan het einde van dit onderzoek bleken de vrouwen van groep C een lager vetpercentage en een hogere insuline resistentie te hebben opgebouwd. Dit alles zonder veranderingen in het bloed. De onderzoekers merkten concluderend op dat de calorie restrictie hierbij de belangrijkste factor is geweest voor de positieve effecten.

En het sapje… kwartje valt

Wat hierbij opvalt is dat de detox misschien breder bekeken kan worden. In plaats van het positieve effect door specifieke sapjes kan ook gekeken worden naar de enorme plotselinge verandering. Mensen eten geen snoep en vette hap meer, drinken meer water, zijn bewuster bezig en krijgen meer vitamines binnen. De sterk bewerkte voedingsstoffen worden vaak even achterwege gelaten… Daarnaast gaan mensen meer bewegen door de bewustwording. De stap om gezonder te willen worden en de korte duur van de detox zorgen voor die drive om deze dagen extra je best te doen, dit geeft natuurlijk ook extra resultaat. Er veranderen tijdelijke gedragingen en mensen kunnen zich even bezig houden met andere dingen als eten, dit kan zorgen voor een betere nachtrust en minder stress. Al met al draagt dit bij aan onze mentale gesteldheid. Xie et. al. (n.d.) deden recentelijk een onderzoek aan de universiteit van Rochester waaruit bleek dat meer beweging en voldoende slaap de afvalverwerking van afvalstoffen in de hersens bevorderd. De hersenen hebben hierbij een onderdeel met soortgelijke functie als ons lymfestelsel.

Gevaren van een te lange detox

Net zoals een crashdieet is een detox niet aan te raden voor een lange periode. Hierdoor komt je lichaam essentiële stoffen tekort en is er daarnaast sprake van een te grote calorie restrictie. Dit alles heeft op de korte termijn een groot effect maar zal op de lange termijn weer worden ingehaald door uitputting en terugval in oude gewoontes (Thomas et. al, 2009). Wanneer je er over nadenkt is dit ook niet gek, alle extreme vormen van dieet kennen hun beperkingen.

Concluderend

Een detox heeft vaak niet de bewezen effecten die het claimt te hebben. Er zijn wel wat gezondheidsvoordelen op korte termijn, maar zonder goede overgang naar een normaal dieet zullen deze niet baten. Een detox lijkt mij een persoonlijke keuze waarbij je je goed moet inlezen om zo je eigen overweging te maken. Het is geen wondermiddel, je veranderd gewoon radicaal iets in je eetpatroon. Een detox kuurtje (niet een hele maand) zou je kunnen helpen bij de bewustwording van je gewoontes, een tussenpauze in je standaard routine of een eerste zet in je gezonde levensstijl. Je zou bijvoorbeeld bepaalde elementen kunnen gebruiken om je voedingspatroon aan te passen, elke ochtend een groente shake. Het uiteindelijke effect heeft voornamelijk te maken met calorierestrictie en de inname van vezelrijke voedingsstoffen die veel minder bewerkt zijn. Kijk naar het gehele plaatje en staar je niet blind op de korte termijn.

Alice Blachford, D. C. (2009). The Voice of Young Science network brings you Ernst, E. (2012). Alternative detox. Oxford Journals. Holistischdierenarts. (n.d.). Detox comp humaan. Opgehaald op 31 juli 2017 van Holistischdierenarts: http://www.holistischdierenarts.nl/product/detox-comp-humaan/ Kim, M. J., Hwang, J. H., Ko, H. J., Na, B. H., & Kim, J. H. (2015). Lemon detox diet reduced body fat, insulin resistance, and serum hs-CRP level without hematological changes in overweight Korean women. Elsevier. 35 (5). https://doi.org/10.1016/j.nutres.2015.04.001 Thomas, Ciesla, A., Levine, J., Stevens, J., & Martin, C. (2009). A mathematical model of weight change with adaptation. Math Biosci Eng, 873-87. Xie, L., Kang, H., Qiwu , X., Chen, M., Liao, Y., & Meena. (n.d.). Sleep Drives Metabolite Clearance from the Adult Brain.