Ijzertekort
In ons bloed zitten onder andere rode bloedcellen. Deze zijn voor 1/3 gevuld met het stofje hemoglobine (HB). Hemoglobine is een eiwit en is verantwoordelijk voor het transporteren van zuurstof en koolstofdioxine. Als er niet genoeg hemoglobine is, krijgen spieren en weefsels minder zuurstof wat zorgt dat ze minder energie krijgen.
Bovendien moet je hart harder werken om zuurstofrijk bloed rond te pompen door je lichaam. Je kan je misschien voorstellen dat je je hierdoor vermoeid kan voelen. Naast de functie van het transporteren van zuurstof en koolstofdioxide, geeft hemoglobine ook een rode kleur aan je bloed.
Bloedarmoede kan ontstaan door een tekort aan foliumzuur, Vitamine B6 en – B12 en ijzer. Meestal wordt er van bloedarmoede gesproken als je HB onder de 7,5 zit (vrouwen) of 8.5 ) mannen). Dit kan je laten testen bij de huisarts. Er zijn dus meerdere oorzaken waarom je bloedarmoede kan hebben. In dit artikel zullen we ons richtten op één van deze oorzaken; een tekort aan ijzer.
Symptomen van ijzertekort
Lichamelijke symptomen:
- Vermoeidheid. Dit komt doordat er dan ook minder zuurstof in de spieren en weefsels terecht komt, waardoor ze minder energie krijgen.
- Koude handen en voeten.
- Slap en futloos voelen.
- Haaruitval. Omdat ze minder zuurstof krijgen bij ijzergebrek, kunnen de huid en het haar droog en beschadigd raken. In ernstige gevallen kan het leiden tot haarverlies.
- Hartkloppingen. Het hart moet extra hard werken om zuurstof te vervoeren naar alle delen van het lichaam. Dit kan leiden tot een onregelmatige of snelle hartslag.
- Kortademig en/of snel buiten adem zijn. Een laag HB leidt tot een laag zuurstofniveau, waardoor je lichaam meer zuurstof via de adem probeert binnen te krijgen.
- Hoofdpijn hebben en duizelig zijn. Het lage HB zorgt ervoor dat de hersenen niet genoeg zuurstof krijgen, waardoor de bloedvaten daar zwellen en druk creëren.
- Er bleek uitzien. Dit is het gevolg van een laag HB, dat het bloed een rode kleur geeft.
Mentale of emotionele symptomen:
- Weinig kunnen en weinig kunnen hebben (snel geprikkeld);
- Neerslachtig voelen;
- Slecht kunnen concentreren of verward zijn.
Oorzaken van ijzertekort
Een ijzertekort komt veel voor bij vrouwen. Enkele oorzaken waardoor een ijzertekort ontstaat is een zeer intensieve, langdurige inspanning (daarom komt het vaker voor bij topsporters en zwangere vrouwen).
Daarnaast is veel bloedverlies een oorzaak, denk aan heftige menstruatie. Ook kan het zijn dat je bloed te weinig ijzer opneemt of dat je te weinig voedingsmiddelen eet waar ijzer in zit (veganisten of vegetariërs kunnen een risicogroep zijn).
Wat kun je doen?
Ijzer kan je verkrijgen uit je voeding en via supplementen. Ijzer zit in zowel dierlijke‐als in plantaardige voedingsproducten. Het ijzer in dierlijke producten is alleen beter op te nemen door het lichaam dan die in plantaardige producten.
Hieronder vind je een lijst met ijzerrijke voedingsmiddelen:
- Lam of rundvlees;
- Eieren;
- Appelstroop;
- Gedroogd fruit;
- Noten zoals walnoten en cashewnoten;
- Peulvruchten (rode kidneybonen, bruin/wit gekookte bonen, linzen, doperwten, tuinbonen, sojabonen);
- Roggebrood;
- Volkoren producten (volkoren brood/‐pasta, boekweitmeel, zilvervliesrijst);
- Groenten ( tuinkers, courgette, broccoli, peterselie, groene bladgroenten als andijvie, veldsla, postelein, raapstelen en spinazie)
- Vleesvervangers (check wel voor de zekerheid de ingrediëntenlijst. Niet in elke vleesvervanger zit (veel) ijzer).
Naast je voeding kan je ook ijzersupplementen nemen. Wanneer je tot de risicogroep (zwangere)vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, vrouwen die in hun menstruatieperiode, jongeren onder de 22 jaar, topsporters en vegetariërs en veganisten) behoort is en je herkent een aantal symptomen kan het raadzaam zijn om extra ijzer in de vorm van tabletten te slikken.
Overschrijd hiermee niet de ADH van ijzer, want een teveel aan ijzer in je bloed kan weer nadelige gevolgen hebben.
