Voedingsmiddelen zijn bewerkt als het één of meerdere bewerkingen heeft ondergaan. Dat klinkt vrij logisch, toch? Het product is van zijn natuurlijke staat veranderd, door bijwerkingen als invriezen, inblikken, koelen, uitdrogen, koken, vrij maken van ziektekiemen etc. Nu wordt met bewerkt voedsel meestal niet een gekookte aardappel bedoelt, maar voedsel dat verpakt is in zakjes, blikjes en doosjes.
Dit is voeding dat dusdanig bewerkt is, dat het niet meer het 'natuurlijke' product is. Daarnaast zit in bewerkte producten vaak veel kleur-, geur- en smaakstoffen. In dit artikel wordt besproken hoe je bewerkte voedingsmiddelen kunt herkennen. Daarnaast wordt ingegaan op de voor- en nadelen van bewerkte producten. Er zijn daarbij uiteraard gradaties in de mate van bewerking. Niet al het bewerkt eten hoeft dan ook 'slecht' te zijn.
Spring naar:
- Wat zijn bewerkte voedingsmiddelen?
- Voordelen van bewerkte voedingsmiddelen
- Nadelen van bewerkte voedingsmiddelen
Wat zijn bewerkte voedingsmiddelen?
Bewerkte producten herken je vaak aan een ellenlange ingrediëntenlijst met allemaal termen die je nauwelijks uit kan spreken (kijk maar eens op de achterkant van je pot Duo Penotti, maar ook supermarktbrood heeft soms al een hele lange ingrediëntenlijst). Regel is dat hoe meer ingrediënten een product heeft, des te meer het bewerkt is. Als een product natuurlijk en onbewerkt is, dan is het product vaak hét ingrediënt en is het onbewerkt. Als er meer dan drie ingrediënten op de verpakking staan die je niet kent, kun je ervan uitgaan dat het voedingsmiddel bewerkt is. Een product heeft dan weinig meer over van zijn natuurlijke vorm.
Producten worden om veel redenen bewerkt, bijvoorbeeld om de geur, kleur, smaak, vorm en/of houdbaarheid te verbeteren. Deze bewerkingen hebben zijn voor- en nadelen. Het pasteuriseren van melk heeft bijvoorbeeld als voordeel dat het langer houdbaar is, echter is een nadeel dat het voedingswaarde verliest. Bewerkte producten kunnen bepaalde voordelen met zich meebrengen.
Voordelen
Bewerkt eten heeft zo zijn voordelen. Zo weet je precies wat je binnenkrijgt aan voedingsmiddelen, omdat je dit kan aflezen aan het etiket. Ondanks dat er vaak veel suiker en verzadigde vetten in bewerkte producten zitten, weet je wel beter waar je aan toe bent dan bij onbewerkte producten, waarvan de voedingswaarde veelal onduidelijk is.
Bewerkte producten blijven langer goed, ook zullen bepaalde bewerkingen ervoor zorgen dat het beter smaakt. Producten als kaas, kwark en yoghurt zijn ook bewerkt. Je kunt geen kaas of yoghurt uit de natuur halen. Het zijn bewerkte producten, echter betekent dit niet dat ze ongezond zijn.
Bewerkte voedingsmiddelen kunnen extra worden bewerkt om het product gezonder te maken. Denk maar aan de teksten minder zout, minder suiker of minder vet. Ook kunnen bepaalde vitamines en mineralen zijn toegevoegd. Vaak is het wel zo dat wanneer een product 0% suiker bevat er zoetstoffen aan worden toegevoegd. Sommige mensen zijn gevoelig voor deze stoffen (E-nummers), echter deze stoffen zijn allemaal getest en de bewerkte producten bevatten vaak maar een kleine dosering zodat het geheel veilig is. Mits je elke dag 6 liter Cola light drinkt, is er niets mis met een light variant (alles met mate).
Samenvatting: bewerkte voedingsmiddelen blijven langer goed. Daarnaast kunnen ze 'ten goede' zijn bewerkt door de toevoeging of vermindering van bepaalde stoffen/ ingrediënten.Meer over het 'beruchte' stofje aspartaam in dit artikel.
Nadelen
Bewerkt vlees is vlees dat langer houdbaar wordt gemaakt door het te roken, te zouten, te drogen of door er conserveringsmiddelen aan toe te voegen. Kijk maar eens op de verpakking van vleeswaren. Op een pakje kipfilet staan al snel 14 (!) ingrediënten… Laten we het al helemaal niet hebben over rook- of knakworsten… Wanneer vlees langer houdbaar wordt gemaakt door middel van bovengenoemde processen kunnen schadelijke stoffen ontstaan.
Daarnaast zitten er nog andere nadelen aan bewerkt eten. Zo is de hoeveel suiker vaak hoger, waardoor bewerkt eten eerder verslavend wordt. De suikers zijn veelal bewerkte koolhydraten. Over het algemeen bevatten bewerkte voedingsmiddelen daarom minder voedingstoffen en zijn ze daarom minder voedzaam en gezond voor ons. Doordat bewerkte producten verslavend zijn is de kans groot dat we er teveel van gaan eten.
Samenvatting: naast dat de bewerking an sich voor schadelijke stoffen kan zorgen, is bewerkte voeding niet erg voedzaam en erg verslavend.Conclusie
Zo puur mogelijk eten, dus zo min mogelijk bewerkt, is gezonder voor je op de lange termijn dan bewerkte producten eten. Er zit wel een verschil tussen de bewerkte producten. Zo kan je onderscheid maken tussen bewerkte producten (zoals kaas, yoghurt en kwark) en ultra processed foods, zoals chips, snoep, koekjes, kant-en-klaarmaaltijden etc. Kies voor producten met geen of een ingrediëntenlijst van max. 5 ingrediënten en dan zit je goed!
LEES DIT OOK:
Alice Pearson is een UKVRN geregistreerde voedingsdeskundige en UK Anti-Doping geaccrediteerde adviseur, behaalde een Bachelor of Science in Nutrition en een Master of Science in Sport Nutrition. Ze heeft een bovenmatige interesse in het gebruik van sportsupplementen voor het verbeteren van gezondheid, fitness en sport prestatie. Alice heeft ervaring met het werken met zowel amateur- als topsporters, waaronder het verstrekken van voeding ondersteuning voor Tranmere Rovers FC en Newcastle Falcons Rugby Club. Haar voedingsbegeleiding is altijd ondersteund door evidence-based onderzoek, dat ze up-to-date houdt door steeds zelfstandig te blijven leren. In haar vrije tijd houdt Alice van reizen, naar de sportschool gaan en verstrikt raken in een goed boek. Lees hier meer over het verhaal van Alice.
